ماه فروردین و روز خرداد (ششم فروردین) را #نوروز بزرگ و #خردادسال نام نهاده‌اند. بسیاری از رویدادهای مهم اساطیری ایران، همچون زادروز اشو #زرتشت و رفتن #کیخسرو سیاوشان به بالاترین مرتبۀ بهشت (=گرودمان) به این روز نسبت داده شده است. #نوروزبزرگ بر همۀ ایرانیان به شادی و فرخنده باد.
 |
| تصویری نمادین از اشو زرتشت |
Celebrate the NewYear with Kai Khusrau shown here in Firdawsi’s Shahnama. Kazvin, Iran, c.1590-1595 (Add. 27257, f.181)
https://twitter.com/BLAsia_Africa/status/1505544690585649155
 |
| نگارۀ جشن نوروز و کیخسرو از شاهنامۀ فردوسی |
که کار تو آن سال بهتر بود / در آن سال احوال خوشتر بود (روایت کامه بهره)
#خردادسال #نوروزبزرگ #زرتشت #شاهنامه_فردوسی
در کتاب «روایات داراب هرمزدیار» جلد نخست، به نقل از «روایت کامه بهره»، یادداشتی دربارۀ «ماه فروردین روز خرداد» آمده است. متن با این جمله آغاز می شود: پرسید اشو زرتشت از اورمزد که چرا مردمان ماه فرواردین روز خورداد... و در پایان، متنی منظوم دربارۀ اینروز آمده است.
در پنجه و شش ایا پاک دین / چو در سال آید مه فروردین
در آن ماه آید چو خوردادروز / درون بایدت یشتن ای دلفروز
هر آنچه به دست آوری از برون / بیاور بنه جمله پیش درون
ز هر میوه و هر حبوبی که هست / بیاور هر آن چیز کاید به دست
چه جمع آید آنها به یشتن نکو / خداوند خود را بسی شکر گو
که کار تو آن سال بهتر بود / در آن سال احوال خوشتر بود
ز کسب تو دخلت همان بیشتر / شفا یابی ای مرد اهل هنر
که پیداست در دین ایا هوشمند / که این روز روزی بمردم دهند
بیایند زین یشته چون می یزند / شفاعت ز خورداد امشاسفند
در آنسال روزی بود بیشتر / روان ورا فتح و شادی و فر
بخوانند خشنومن از روی داد / که میداندش موبد پاک زاد
متن کامل این یادداشت را درصفحۀ ۵۲۲ تا ۵۲۴ از جلد نخست کتاب «روایات داراب هرمزدیار»، تصحیح شمس العلماء جیوانجی جمشیدجی مدی، چاپ 1922 میلادی مطالعه بفرمایید.
* ماه فروردین روز خرداد māh ī frawardīn rōz ī hordād کتاب کوچکی است که به زبان پهلوی ساسانی (پارسی میانه) نوشته شده‌است. از آن‌جا که تنها چهره تاریخی نام‌برده‌شده در این کتاب، خسرو پرویز (خسرو دوم ساسانی) است، زمان کتابت این اثر را در دوران پادشاهی خسرو پرویز دانسته‌اند. این اثر در واقع نوعی روزشمار است دربارهٔ خجستگی روز ششم فروردین (که در ایران باستان خردادروز نامیده می‌شد) و در آن رویدادهای اساطیری برجسته‌ای که از آغاز آفرینش تا پایان جهان در این روز روی داده یا روی خواهد داد نگاشته‌شده‌است. تا بند ۲۷ این رویدادها مربوط به دوران شاهان پیشدادی و کیانی است و سپس در بند ۲۷ از خسرو پرویز ساسانی یاد شده و پس از این بند به پیشگویی رویدادها در آینده می‌پردازد. همانطور که اشاره شد، متن احتمالا در زمان خسرو پرویز ساسانی نگاشته شده و بعدها دستکاری شده است. متن پهلوی آن از نسخه های TD, TA, JJ, MK جمع آوری و در کتاب «مجموعه متون پهلوی» ویرایش جاماسپ آسانا (1897) صص. ۱۰۸-۱۰۲ به چاپ رسیده است. برگردان پارسی آن توسط کیا ۱۳۳۵، م.ت. بهار ۱۳۴۷ و عریان ۱۳۷۱ به چاپ رسیده است.
* (متن از ویکیپدیای فارسی و فرتاک)
برای آگاهی بیشتر دربارۀ متن رسالۀ ماه فروردین روز خرداد به زبان پهلوی و ترجمۀ فارسی و توضیحات مربوط به آن، به دو منبع زیر مراجعه فرمایید:
 |
| کتاب دوازده متن باستانی |
در این کتاب، متنهای پهلوی زیر مورد بررسی عالمانۀ آقای دکتر غیبی با تعلیقات و حواشی سودمندی قرارگرفته اند:
گزارش شطرنج، داستان یوشت فریان، ماه فروردین روز خرداد، یادگار زریران، آمدن شاه بهرام ورجاوند، سور سخن، خویشکاری ریدکان و اندرز به کودکان، فرخ نامه، تخمه شماری زرتشت، چیم درون، چیم کشتی، آفرین پیغامبر زرتشت.
۲- کانال تلگرامی آموزش خط و زبان پهلوی (فرتاک) که توسط اساتید و متخصصان این زبان نوشته میشود.
لینک متن ماه فروردین روز خرداد با توضیحات کامل و حواشی و بازخوانی صوتی در این کانال از این قرار است:
