دین پیغمبر ایران زرتشت اسپنتمان موسوم است به مزديسنا،اين
كلمه صفت است بمعنى پرستنده مزدا كه اسم خداى يگانه است؛در اوستا مَزْدَيَسْنَ. ن٢ص١٢
مزديسنا نقطه مقابل ديويسناست كه بمعنى پرستنده ديو يا پروردگار باطل
است؛در اوستا دئِوَيَسْنَ و در تفسير پهلوى ديويسن شده. ن٢ص١٢
در هر جاى اوستا كه كلمه ديوها
آمده، از آن پروردگاران باطل يا گروه شياطين (در كيش قديم آريائى) يا مردمان مشرک و
مفسد اراده شده است. ن٢ص١٢
كلمه ديو در نزد كليه اقوام
هندواروپائى باستثناى ايرانيان همان معنى اصلى خود را محفوظ داشته؛ دِوا Deva نزد هندوان تابامروز بمعنى خداست.ن٢ص١٣
دِوا در سانسكريت فروغ و روشنائى است،چنانكه زوسZeus پروردگاربزرگ يونانيان و دئوسDeusلاتينى كه درفرانسه دييوDieuگويند،جملگى یک كلمه است.ن٢ص١٣
ديو بمعنى اى كه در داستان ملى ماست و غالبا در شاهنامه بآنها برميخوريم،
بمرور ايام آن هيئت عجيب بآنها بسته شده غولهاى مهيب گرديده اند. ن٢ص١٢
كرپان(= كَرَپَنْ ) و كاوى(= كَوِىْ ) دو طبقه از پيشوايان كيش آريائى
بوده كه مراسم دينى ديوها را بجاى مى آورده اند. ن٢ص١٣
جادو در اوستا (ياتو) است،هميشه با پرى يكجا آمده است.ياتو در اوستا بهمان
معنى است ازكلمه جادو درفارسى و آن عبارت است از سحر و ساحرى.ن٢ص١٣و١٤
پرى در اوستا (پَئيريكا) عبارت است از یک وجود لطيف بسيار جميل و از عالم
غيرمرئى كه بواسطه حسن جمال خارق العاده خود انسان را ميفريبد. ن٢ص١٤
پرى جنس مونث جادو است كه از طرف اهريمن گماشته شده تا مزديسنانرا از
راه راست منحرف سازد و از اعمال نیک باز دارد. ن٢ص١٤
گزارش: استاد پورداود
انجمن ايرانشناسى.
