۱۳۹۷ بهمن ۸, دوشنبه

به یاد سیدحسن تقی زاده


به یاد سیدحسن تقی زاده (TAQIZADEH, SAYYED ḤASAN) ادیب نامدار معاصر ایران، از رهبران انقلاب مشروطیت و محقق عالیقدر در زمینۀ گاهشماری، فرهنگ، زبان و دینهای ایران، که در ٨ بهمن‌ ۱۳۴۸ ازین جهان چشم فروبست. گنجينۀ مقالات تقی‌زاده در ۱۰ جلد و چندین کتاب از ایشان بیادگار مانده است.


سیدحسن تقی زاده (TAQIZADEH, SAYYED ḤASAN)

تصویر سیدحسن تقی زاده که در ابتدای جلد نخست از مجموعه ۱۰ جلدی مقالات تقی زاده به چاپ رسیده است.


تقی زاده، سیدحسن، مانی و دین او، تهران، ۱۳۳۵.

کتاب مانی و دین او که در اصل دو خطابه از آقای تقی زاده به دعوت آقای پورداود در محل انجمن ایرانشناسی بوده است. این دو خطابه در تاریخهای ۲۴ آذرماه ۱۳۲۸ و ۱۲ بهمن ۱۳۲۹ خورشیدی برگزار شده است. کتاب مانی و دین او بانضمام متون عربی و فارسی دربارۀ مانویت و آنچه بدین موضوع مربوط است به کوشش آقای احمد افشار شیرازی در چاپخانه مجلس بتاریخ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۵ خورشیدی بصورت کالینگوری و شومیز، ذیل نشریۀ انجمن ایرانشناسی بچاپ رسیده است.


مقالات تقی زاده، جلد اول، ۱۳۴۹ خورشیدی.

م‍ق‍الات‌ ت‍ق‍ی‌زاده‌/ [حسن ت‍ق‍ی‌زاده‌]؛ زی‍رن‍ظر ای‍رج‌ اف‍ش‍ار، تهران، چاپخانه بیست و پنجم شهریور، ۱۳۴۹-۱۳۵۷.

Maqālāt-e Taqizāda, ed. Iraj Afšār, 10 vols., Tehran, 1970-78. 

گنجینۀ مقالات تقی زاده، در ۱۰ جلد از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ به کوشش شادروان آقای ایرج افشار،  با چاپ بسیار نفیس منتشر شد. خوشبختانه، یک نسخه کامل از این مجموعۀ بسیار نایاب در کتابخانۀ ما در دسترس است.

در آینده‌ای نزدیک، یادداشتی در پیرامون این دانشمند بزرگ ایرانی، همان کسی که بسیاری از بزرگان ما، او را ابوریحان معاصر نامیده اند، منتشر خواهیم کرد. ضمن آن یادداشت، فهرستی جامع بهمراه جزییات از همه آنچه که در آرشیو خصوصی ما در زمینۀ مربوط به آقای تقی زاده قرار می گیرد، را  در همینجا برای دوستدارانش، خواهیم آورد.

در پیرامون کوشش برای شناخت و معرفی و چاپ آنچه به آقای تقی زاده مربوط است، دو نام از همه بیشتر می درخشند: اولی آقای ایرج افشار و دومی آقای عباس زریاب؛ روانشان شاد باد.

See Also / بیشتر بخوانید

The Encyclopædia Iranica, Iraj Afshar and EIr:

TAQIZADEH (Taqizāda), SAYYED ḤASAN (b. Tabriz, 30 Ramażān 1295/27 September 1878; d. Tehran, 8 Bahman 1348/28 January 1970), distinguished statesman, constitutionalist, and scholar.



به یاد گئو ویدن گرن


به یاد گئو ویدن گرن (WIDENGREN, GEO) شرق‌شناس برجستۀ سوئدی، استاد نامدار دانشگاه اوپسالا و متخصص در تاریخ دینهای خاورمیانه که در ۲۸ ژانویه ۱۹۹۶ ازین جهان درگذشت. از ایشان، کتاب بسیار با ارزش «دینهای ایران» و چند عنوان کتاب دیگر به فارسی ترجمه شده است. #دینهای_ایران #گئو_ویدن‌گرن

گئو ویدن گرن (WIDENGREN, GEO 1907-1996)
برای شناخت آقای ویدن‌گرن و نوشته‌ها و تحقیقات بسیار ارزشمند ایشان، چند منبع سودمند در دسترس است. اولی مقدمۀ کتاب دینهای ایران، که به قلم مترجم کتاب، آقای دکتر منوچهر فرهنگ است، دومی مدخل WIDENGREN, GEO در دانشنامۀ ایرانیکا است. گفتارهای کوتاه دیگری نیز ضمن معرفی کتابهای ترجمه شده ایشان در ایران منتشر شده است.

بنابراین با اطمینان میتوان گفت،  ویدن‌گرن از نوابغ روزگار و در زمینه تحقیقاتی خویش بود. او به همراه آقای استیگ ویکاندر (WIKANDER, Oscar Stig)  از شاگردان ممتاز آقای استاد هنریک سموئل نیبرگ (Nyberg, Henrik Samuelبودند. با نظر به اثربخشی نظریات نیبرگ در شیوۀ تحقیق و اندیشۀ شاگردان و طرفدارانش، ویدن‌گرن اما، در کتابها و مقالاتش، نظریات کاملا اختصاصی و منحصر بفرد و درجه یک خویش را ارائه میکند.
یادش فرخنده باد، این دانشمند بزرگ که بخش عظیمی از نوشته‌هایش، به تاریخ و فرهنگ و دینهای ایران اعتباری جهانی بخشید.

خوشبختانه در ایران، چندین کتاب از گئو ویدن‌گرن به فارسی ترجمه شده است.

کتابهای ترجمه شده تا آنجا که ما اطلاع داریم از اینقرار است:


"دینهای ایران"، نوشتۀ گئو ویدن‌گرن، ترجمۀ منوچهر فرهنگ
ویدن‌گرن، گئو، دینهای ایران، ترجمۀ دکتر منوچهر فرهنگ، تهران، انتشارات آگاهان ایده، ۱۳۷۷.
WIDENGREN, GEO, Die Religionen Irans, Stuttgart, 1965; Fr. tr. L. Jospin, Les religions de l’Iran, Paris, 1968.


جانمایه ایرانی: از آغاز تا اسلام/ گئو ویدن‌گرن
ویدن‌گرن، گئو، جانمایه ایرانی: از آغاز تا اسلام، ترجمۀ شهناز نصرالهی، آبادان، پرسش‏‫، ۱۳۹۱.‬
WIDENGREN, GEO, Iranische Geisteswelt, von den Anfängen bis zum Islam, Baden-Baden, 1961.
کتاب جانمایه ایرانی در سال ۱۳۸۱ تحت عنوان " جهان معنوی ایرانی از آغاز تا اسلام " توسط نشر میترا منتشر شده است.



پژوهشی در خرقه‌ی درویشان و دلق صوفیان/ گئو ویدن‌گرن
ویدن‌گرن، گئو، پژوهشی در خرقه‌ی درویشان و دلق صوفیان : جامه‌ی هارلکن و جامه‌ی رهبانی، کلاه دلقک‌ها و درویشان، ترجمه و تحقیق بهار مختاریان، تهران، آگه، 1393.
WIDENGREN, GEO, Harlekintracht und Mönchskutte, Clownhut und Derwischmütze: eine gesellschafts-, religions- und trachtgeschichtliche Studie, Almquist & Wiksells Boktryckeri, 1953.
کتاب حاضر ترجمه بخشی از شماره‌ی ۲ سالنامه‌ی Orientalia Suecana تالیف گئو ویدن‌گرن است.‬


ف‍ئ‍ودال‍ی‍س‍م‌ در ای‍ران‌ ب‍اس‍ت‍ان‌/ گ‍ئ‍و وی‍دن‌گ‍رن‌
ویدن‌گرن، گئو، ف‍ئ‍ودال‍ی‍س‍م‌ در ای‍ران‌ ب‍اس‍ت‍ان‌، ترجمۀ ه‍وش‍ن‍گ‌ ص‍ادق‍ی‌، تهران، نشر قطره، 1378.
WIDENGREN, GEO, Der Feudalismus im alten Iran, Arbeitsgemeinschaft für Forschung des Landes Nordrhein-Westfalen40, Köln-Opladen, 1969.


م‍ان‍ی‌ و ت‍ع‍ل‍ی‍م‍ات‌ او/ گ‍ئ‍و وی‍دن‌گ‍رن‌
ویدن‌گرن، گئو، م‍ان‍ی‌ و ت‍ع‍ل‍ی‍م‍ات‌ او، ترجمۀ ن‍زه‍ت‌ ص‍ف‍ای‌‌اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌، ت‍ه‍ران‌، ن‍ش‍ر م‍رک‍ز‏‫، ۱۳۸۷.‬‬
WIDENGREN, GEO, Mani und der Manichäismus, Stuttgart, 1961; tr. C. Kessier, Mani and Manichaeism, New York, 1965.


See Also / بیشتر بخوانید

The Encyclopædia Iranica, Anders Hultgård:


WIDENGREN, GEO (b. 24 April 1907; d. 28 January 1996; Figure 1), historian of religions, with particular emphasis on the ancient Near East and Iran.
Geo Widengren was born in Stockholm, Sweden, where he spent his childhood and youth. After he fulfilled his military service (1925-27), he entered the Military Academy Karlberg (1927) where he held the rank of ensign in the Swedish army reserve (1928; Répertoires, p. 540). He joined the Swedish contingent that fought with the Finnish army to defend Finland against the Soviet aggression in the so called ‘winter war’ in 1939-40. more

۱۳۹۷ دی ۲۴, دوشنبه

به یاد احمد تفضلی


به یاد احمد تفضلی (TAFAZZOLI, AHMAD) زبان‌شناس، ایران‌شناس، پژوهشگر، مترجم و متخصص برجستۀ زبان پهلوی و استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران، که در ۲۴ دی ۱۳۷۵ با مرگی تلخ ازین جهان درگذشت. از ایشان چندین کتاب و گنجینه‌ای از مقالات در حوزۀ ادبیات پهلوی بیادگار مانده است.

احمد تفضلی (TAFAZZOLI, AHMAD)

تصویر روی جلد برخی از کتابهای شادروان استاد دکتر احمد تفضلی:


مینوی خرد / Minu-ye ḵerad
  • ترجمهٔ مینوی خرد چاپ اول بنیاد فرهنگ ایران ۱۳۵۴، چاپ دوم، انتشارات توس، ۱۳۶۴
  • Minōg i xrad, as Tarjama-ye Minu-ye ḵerad, Tehran, 1975; 3rd ed., ed. Žāla Āmuzgār, Tehran, 2000.



نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران
  • نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۱ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار (ترجمه و تحقیق)، تهران، نشر نو، ۱۳۶۴
  • نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۲ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار (ترجمه و تحقیق)، تهران، نشر نو، ۱۳۶۸
  • Arthur Christensen, Le premier homme et le premier roi dans l’histoire légendaire des Iraniens, tr. as Nemunahā-ye naḵustin ensān va naḵustin šahriār dar tāriḵ-e afsānaʾi-e Irāniān, 2 vols., Tehran, 1986-90.


شناخت اساطیر ایران
  • شناخت اساطیر ایران، از جان هینلز (ترجمه) با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر چشمه و فرهنگسرای بابل، چاپ اول ۱۳۶۸
  • John R. Hinnels, Persian Mythology, tr. as Šenāḵt-e asātir-e Irān, Tehran, 1990, repr. 1996.



اسطوره زندگی زرتشت
  • اسطوره زندگی زرتشت با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر چشمه و فرهنگسرای بابل، چاپ اول ۱۳۷۰
  • Osṭura-ye zendagi-ye Zardošt, Tehran, 1989; 5th ed., Tehran, 1998.



زبان پهلوی ادبیات و دستور آن
  • زبان پهلوی ادبیات و دستور آن، با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر معین، چاپ اول ۱۳۷۳
  • Zabān-e Pahlavi, adabiyāt va dastur-e ān, Tehran, 1994.



  • تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام
  • Tāriḵ-e adabiyāt-e Irān-e piš az Eslām, Tehran, 1997

کتاب پنجم دینکرد
  • کتاب پنجم دینکرد
  • Ketāb-e panjom-e Dinkard, Tehran, 2007.


جامعه ساسانی
  • جامعه ساسانی، ارتشتاران، دبیران، دهقانان
  • Sasanian Society, New York, 2000.

به این کتابها باید تعداد بسیار زیادی از مقالات ممتاز آقای دکتر تفضلی را افزود. مقالاتی که براستی یک گنجینه گرانبها در زمینه زبان و ادبیات پهلوی بشمار میآیند. 
برای مطالعه بیشتر به صفحه احمد تفضلی در دانشنامه ایرانیکا که به قلم آقای دکتر فیلیپ ژینیو نوشته شده است مراجعه فرمایید: 

See Also / بیشتر بخوانید

The Encyclopædia Iranica, Philippe Gignoux:
TAFAŻŻOLIAMAD (b. Isfahan, 16 Āḏar 1316 Š./7 December 1937; d. Tehran, 24 Dey 1375/13 January 1997), a prominent scholar and philologist in the field of Middle Iranian studies.




۱۳۹۷ دی ۱۸, سه‌شنبه

همایش ملّی دوسالانه فرهنگ و زبانهای باستانی ایران


دومین همایش ملّی دوسالانه فرهنگ و زبانهای باستانی ایران، ۱۱و۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۸، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
زبانهای ایرانی باستان و میانه، گویشهای ایرانی، زبانهای غیر ایرانی و تاریخ و فرهنگ و دینهای ایران پیش از اسلام، زبانشناسی تطبیقی و دستور تاریخی زبان فارسی.


The second national biennial conference of ancient Iranian culture and languages,
1-2 May 2019, Faculty of Letters and Humanities of the University of Tehran.


دومین همایش ملّی دوسالانه فرهنگ و زبانهای باستانی ایران

دبیران علمی: دکتر محمود جعفری دهقی، دکتر سید احمدرضا قائم مقامی
دبیر اجرایی: دکتر علی شهیدی

محورهای همایش:
زبانهای ایرانی باستان
زبانهای ایرانی میانۀ شرقی و غربی
گویشهای ایرانی
زبانشناسی تاریخی و تطبیقی
تاریخ زبان و دستور تاریخی زبان فارسی
ادیان ایران پیش از اسلام
تاریخ و فرهنگ ایران پیش از اسلام
تاریخچه و نقد مطالعات ایرانشناسی در موضوعات مذکور

دریافت اصل مقالات: تا یکم اسفندماه ۱۳۹۷
اعلام نتایج: ۲۰ فروردین ۱۳۹۸

دریافت اطلاعات تکمیلی و ثبت نام از نشانی: event.cins.ir



۱۳۹۷ دی ۱۵, شنبه

به یاد ادوارد براون


به یاد ادوارد براون (BROWNE, EDWARD) ایرانشناس بریتانیایی، نویسندهٔ کتابهای "تاریخ ادبی ایران"، "انقلاب ایران (۱۹۰۵-۱۹۰۹)" و "یکسال در میان ایرانیان" که در ۵ ژانویهٔ ۱۹۲۶ از جهان درگذشت. همچنین نامه‌های ادوارد براون به سیدحسن تقی زاده، در چند جلد کتاب، جداگانه به چاپ رسیده‌است.


ادوارد براون (BROWNE, EDWARD GRANVILLE)
***
تصویر روی جلد دو کتاب از ادوارد براون:


انقلاب ایران، تالیف: ادوارد براون انگلیسی

BROWNE, EDWARD, The Persian Revo­lution of 1905-1909, Cambridge, 1910.


تاریخ ادبی ایران، تالیف: پروفسور ادوارد براون

BROWNE, EDWARD, A Year Amongst the Per­sians, London, 1893, repr. Cambridge, 1926.

***

See Also / بیشتر بخوانید

The Encyclopædia Iranica, G. Michael Wickens, Juan Cole, Kamran Ekbal:
http://www.iranicaonline.org/articles/browne-edward-granville

BROWNE, EDWARD GRANVILLE, eminent British Iranologist, born on the family estate Gloucestershire, 7 February 1862, died near Cambridge, 5 January 1926.