مهر در کتیبه‌های هخامنشیان
اسم میثرَ از قرن چهارم پیش از مسیح در کتیبه پادشاهان هخامنشیان جای گرفته. فقط پنج بار این اسم تکرار شده است. نخست در کتیبه اردشیر دوم که از سال ۴۰۴ تا ۳۵۹ پیش از مسیح سلطنت کرد. در جزو کتیبه ای که در خرابه شوش باقی مانده گوید « این ایوان را ( اپدانَ Apadana ) داريوش ( اول ) از نياكان من بنا نمود بعد در زمان اردشیر ( اول ) پدربزرگ من طعمه آتش گردید من بخواست اهورامزدا و اناهیتا ( ناهید ) و میثرَ ( مهر ) دوباره این ایوان را ساختم، بشود که اهورامزدا اناهیتا و میثر مرا از همه دشمنان حفظ کنند و آنچه من ساخته ام خراب نسازند و آسیب نرسانند ». باز از همین پادشاه در پایهٔ ستونی که در همدان پیدا شده و امروز در انگلستان موجود است چنین منقوش است « این ایوان را من بخواست اهورامزدا اناهیتا و میثر بنا نموده ام بشود که اهورامزدا اناهیتا و میثر مرا از کلیّه دشمنان حفظ کنند و آنچه من ساخته ام ویران نسازند »
پسر و جانشین پادشاه فوق، اردشیر سوم که از سال ۳۵۹ تا ٣٣٨ سلطنت داشت در فارس در خرابه پرسپولیس ( تخت جمشید ) بنوبت خود گوید « اهورامزدا و بغ میثرَ مرا و این مملکت را و آنچه را که بتوسط من ساخته شده است باید نگهداری کنند ».١
چنانکه ملاحظه میکنید در این چند فقره، ناهید هم مثل مهر بار اول است که در آثار پادشاهان ظاهر میشود. مگر آنکه در فقره اخیر مهر تنها ذکر شده است.
١ رجوع کنید به Die Keilinschriften der Achämeniden von F. H. Weissbach Leipzig 1911
يشت‌ها بخش نخست؛ گزارش استاد ابراهيم پورداود
ن٢ص٣٩۶و٣۹۵
انجمن ايرانشناسى.
ويژه‌نامه مهرماه ١٣٩٣
